Cultuureducatie met Kwaliteit: Maakplaats voor de toekomst

6 nov 2019 — "Blijf wat minder binnen de lijntjes, monitor minder waar het goed gaat maar kijk eens naar waar je afwijkt en benader individueel, reflecteer collectief." Het zijn adviezen van Tijl Bossuyt, artistiek leider bij De Veerman in België, die de keynote verzorgde op de conferentie over Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK). Door een Vlaamse bril hield bij een betoog voor cultuurparticipatie, in plaats van educatie. Vorige week, 30 oktober, was het team van Cultuurkwadraat in Utrecht, mede om zich voor te bereiden op de nieuwe periode CmK 2021-2024.

CmK-conferentie 2019

Cultuureducatie met Kwaliteit krijgt een vervolg in 2021-2024. In juni kondigde minister van Engelshoven in haar brief met uitgangspunten voor de nieuwe beleidsperiode dit goede nieuws al aan. De minister zegde toe dat het vervolg meer ruimte biedt aan penvoerders om in te spelen op lokale wensen, zoals aandacht voor het voortgezet onderwijs, gelijke kansen en de relatie binnenschools-buitenschools. Cultuurkwadraat, als Zeeuwse penvoerder van CmK, volgt de ontwikkelingen op de voet. Tijdens de conferentie bezocht het team alle relevante workshops en kwam geïnspireerd en uitgerust met nieuwe ideeën terug in Zeeland.

Belgische adviezen

De keynote van de conferentie werd verzorgd door Tijl Bossuyt, artistiek leider bij kunstenorganisatie De Veerman in België. “De Veerman is een artistieke haven waar uit liefde voor en rotsvast geloof in de kunsten mensen worden uitgedaagd en gestimuleerd om andere oevers te verkennen”. De Veerman is een schipper tussen de oevers van cultuur, overheid, onderwijs, samenleving. Als kunsteninstelling richten zij zich op cultuurparticipatie, niet op educatie. Participatie, stelt Bossuyt, is waar het om gaat. Het uitgangspunt is dat iedereen mee mag doen met het ontdekken van kunst. In Nederland houdt men, naar zijn mening, sterk vast aan de professionele Kunst, met een hoofdletter ‘K’. Cultuureducatie gaat over het leren van en over professionele kunst(enaars). Maar, vraagt hij, moet dit eigenlijk wel een uitgangspunt zijn? En wat is dan professionele Kunst? Wanneer is iemand professioneel Kunstenaar?

Bossuyt noemt vier aspecten die cultuurparticipatie zo belangrijk maken.

  1. Het menselijk aspect: kunst&cultuur is persoonsvormend, het vormt en vervormt hoe men de wereld waarneemt.
  2. Verhoudingen: het stelt men in staat na te denken over verhoudingen tussen mensen, ideeën, filosofieën. Het laat men reflecteren over de wereld, waarbij de antwoorden niet van belang zijn, maar de vragen wel.
  3. Het creëert een taal om hierover met elkaar te spreken, namelijk de taal van het creëren. Of het nu om traditionele of moderne kunsten gaat, het principe van kunst creëren blijft hetzelfde.
  4. Het laat men kennismaken met ambachten. Het leren van verschillende technieken is niet alleen waardevol voor de ‘skills’, maar voor het ondergaan van het leerproces zelf.

Vooral adviseert hij de sector om wat minder binnen de lijntjes te blijven, om minder te monitoren waar het goed gaat. “Waar je op koers blijft is niet interessant, kijk eens naar waar we afwijken.” Zijn laatste tip: “benader individueel, reflecteer collectief”. Een advies dat naadloos aansluit op de uitgangspunten van minister Van Engelshoven om penvoerders van CmK meer ruimte te bieden om aan te sluiten op lokale wensen, en op de doelstelling van Cultuureducatie met Kwaliteit om kennis met elkaar te delen.

Wil je meer weten over Cultuureducatie met Kwaliteit van OCW, Fonds voor Cultuurparticipatie en LKCA? Kijk dan op hun site. Wil je weten hoe dat zit in Zeeland? Klik dan hier

Naar nieuwsoverzicht