De kunstzinnige vorming richtte zich op “de persoonlijke ontwikkeling van het creatieve vermogen van de mens”. Kunstzinnige vorming speelde zich in die jaren af op veel terreinen, zoals in het onderwijs, in de volwasseneneducatie, in het sociaal-cultureel werk, op muziekscholen en creativiteitscentra en binnen het gehele veld van de amateuristische kunstbeoefening. Men maakte gebruik van de ervaringen, producten en deskundigheid van de professionele kunstuitingen.
Het ZIKV werd uiteindelijk opgericht op 6 mei 1964 en had afdelingen in Hulst, Terneuzen, Oostburg, Goes, Middelburg, Vlissingen, Tholen en een kleine afdeling in Zierikzee. Het hoofdkantoor was gevestigd in de Kuiperspoort 21 in Middelburg, nu het hoofdgebouw van Muziekschool Zeeland. Van 1974 tot 1978 was beeldend kunstenaar Marinus Boezem directeur van het ZIKV. In zijn tijd had het
ZIKV ruim 3.000 cursisten, zo’n 55 docenten en heel veel vrijwilligers. Vanuit het instituut werd in die jaren in Middelburg ondersteuning verleend aan vernieuwende uitingen op het gebied van kunst, zoals Forum (interdisciplinair kunstenfestival) en Nieuwe Muziek Zeeland.
Afscheid van Marinus Boezem als directeur van ZIKV op 8 januari 1979
Het ZIKV ontving subsidie van de Zeeuwse gemeenten, de Provincie Zeeland én rijkssubsidie. Maar rond 1980 hevelde de rijksoverheid zijn beleidsverantwoordelijkheid voor instandhouding van centra voor cultuureducatie over naar provincies en gemeenten. De Provincie Zeeland werd verantwoordelijk voor de provinciale steunfunctie op het gebied van kunstzinnige vorming en activiteiten van provinciaal belang. En de gemeenten werden verantwoordelijk voor het uitvoerend werk.
Het bestaan van het ZIKV eindigde uiteindelijk in 1988. Op Walcheren richtte de gemeente Vlissingen na het verdwijnen van het ZIKV een eigen Centrum Kunstzinnige Vorming (CKV / Theo van Doesburgcentrum) op en in 1988 werd ook het Middelburgs Instituut voor Kunstzinnige Vorming (MIKV) opgericht. Beide instituten gingen per 1 januari 2005 samen als Kunsteducatie Walcheren, tegenwoordig actief onder drie labels: KEW Cultuureducatie, KEW Cultuurparticipatie en KEW Cultuurverbinding. In Zeeuws-Vlaanderen gingen in 1988 het ZIKV en de Terneuzense Muziekschool (sinds 1952) verder als Toonbeeld, sinds 2017 losgekoppeld van de gemeente. In de Oosterschelderegio kwam de cultuureducatie, na een aantal omzwervingen, terecht bij centrum KCE.
Op provinciaal niveau werd in 1982 het Zeeuws Steunpunt voor Kunstzinnige Vorming en Volwasseneducatie door de Provincie Zeeland opgericht. Dat steunpunt ging vanaf 1993 op in de sector Cultuur van stichting VMC Zeeland en die steunfunctie ging in 1998 weer op in de sector cultuur van SCOOP, het Zeeuws Instituut voor Sociale en Culturele Ontwikkeling. Laatstgenoemde organisatie fuseerde in 2014 met de Zeeuwse Bibliotheek. Daarmee verdwenen ook een aantal steuntaken.
Om toch weer provinciale coördinatie in cultuureducatie te verkrijgen (zoals ten behoeve van de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit) werd in 2017 Cultuurkwadraat opgericht. Cultuurkwadraat profileerde zich in de daarop volgende jaren als provinciale organisatie voor advisering, ondersteuning en ontwikkeling van kunst en cultuur in Zeeland. Zij adviseert en ontwikkelt provinciaal op de werkgebieden cultuureducatie, cultuurparticipatie, cultuurversterking en cultuuracademie.
In 2024 blikt Cultuurkwadraat terug op 60 jaar kunstzinnige vorming / cultuureducatie in Zeeland. Dat zal gebeuren op 8 mei 2024, vrijwel 60 jaar na oprichting van het ZIKV, tijdens de Zeeuwse Inspiratiedag Cultuuronderwijs #5. We presenteren die dag een korte film en een boekje over 60 jaar cultuureducatie in Zeeland en bespreken welke lessen we uit die jaren kunnen trekken, met het oog op de inzet van kunst en cultuur in onderwijs en andere maatschappelijke opgaven, de komende jaren.