Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024

Kinderen laten profiteren van goed cultuuronderwijs dat hen plezier geeft en belangrijke culturele vaardigheden leert. Dat is waarom in 2013 de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) in het leven is geroepen.

Sinds dat jaar wordt ook in Zeeland aan CmK gewerkt. Omdat kinderen zich dankzij goed cultuuronderwijs ontwikkelen tot creatieve en kritische volwassenen die klaar zijn voor de uitdagingen van de 21ste eeuw.  De minister van OCW heeft voor de jaren 2021-2024 voor een nieuwe CmK-periode gekozen en ook in Zeeland nemen we daar weer aan deel. 

Lees verder over het Zeeuwse atelier voor de verwondering.

presentatie_cultuurkwadraat_-_cultuureducatie_met_kwaliteit_21-24

Bouwen aan het Zeeuwse atelier voor de verwondering 2021-2024

ingrid-van-engelshoven

“Ik zie goede mogelijkheden om cultuur en gelijke kansen te verbinden. De sociale of economische achtergrond van een leerling mag geen belemmering zijn. Daarom wil ik meer aandacht voor scholen die het moeilijk vinden goed cultuuronderwijs te geven.”

Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (in ‘Uitgangspunten cultuurbeleid 2021-2024’, 2019)

Cultuureducatie met Kwaliteit

Inmiddels werken in Zeeland 121 schoollocaties met CmK aan het verbeteren van hun cultuuronderwijs. Dat is 65% van het primair onderwijs, zelfs 10% meer dan landelijk. Cultuurkwadraat, KCE Oosterschelderegio (KCE), Kunsteducatie Walcheren (KEW) en Cultuureducatie Zeeuws-Vlaanderen (CEZVL) hebben de handen ineen geslagen om, samen met scholen en cultuurprofessionals, een aanvraag voor Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024 voor te bereiden. In deze nieuwe periode wordt aansluiting gezocht met het leergebied Kunst & Cultuur, zoals dit nu binnen curriculum.nu is ontwikkeld. De nieuwe regeling is in eerste instantie gericht op het primair onderwijs, maar biedt ook ruimte voor het voortgezet onderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en het speciaal onderwijs.

Anita Pijpelink

“Cultuuronderwijs is onmisbaar voor de vorming van jonge mensen tot kritische volwassenen. Lessen in literatuur, theater, media of erfgoed zijn niet alleen leuk; ze zijn essentieel voor je ontwikkeling.”

Anita Pijpelink, gedeputeerde voor cultuur Zeeland (2020)

CmK 2021-2024 in Zeeland

Cultuurkwadraat heeft, als penvoerder en aanvrager voor de provincie Zeeland, in mei een ontwikkelteam samengesteld met adviseurs van KCE, KEW en CEZVL. Op basis van de ervaringen met bijna acht jaar CmK formuleerde het team eerste ambities, voorwaarden en aandachtspunten voor de nieuwe periode. Vanaf juni start het team verkennende gesprekken met het onderwijs en het culturele veld om te inventariseren welke ambities daar zijn voor een nieuwe CmK-periode en te bespreken hoe gezamenlijk gewerkt kan worden aan de gewenste situatie in 2024 waarin:

  • zoveel mogelijk Zeeuwse leerlingen goed cultuuronderwijs krijgen;
  • cultuureducatie vast is ingevoerd in het onderwijscurriculum;
  • veel leraren en educatief medewerkers deskundig en enthousiast cultuuronderwijs verzorgen;
  • goed wordt samengewerkt in cultuureducatie door scholen en het culturele veld;
  • binnen- en buitenschoolse cultuureducatie beter op elkaar aansluiten.

“Voor de creatieve ontwikkeling van leerlingen is het cruciaal dat iedereen in de omgeving van de leerling goed toegerust is om hen daarin te kunnen begeleiden: leerkracht, interne cultuurcoördinator en kunstenaar. Het mooie van deelnemen aan Cultuureducatie met Kwaliteit is dat je hier met je school heel gericht aan kunt werken. Vanuit je eigen schoolvisie, met blijvend effect.”

Pim van Kampen, voorzitter Coöperatie Primair Onderwijs Zeeland (2020)

De regeling

Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024, oftewel CmK3, borduurt voort op de periode 2017-2020 en focust op het duurzaam versterken van de kwaliteit van cultuuronderwijs, onder meer door een intensieve samenwerking tussen het onderwijs en het culturele veld. Deze samenwerking stelt de culturele ontwikkeling van het kind centraal en is gestoeld op een onderwijskundige visie op cultuureducatie. De regeling biedt ruimte voor het vergroten van de kansengelijkheid voor leerlingen.

Onder duurzame kwaliteitsverbetering wordt verstaan:

  • dat aansluiting wordt gevonden bij curriculumvernieuwingen binnen het leergebied Kunst en Cultuur;
  • en dat wordt ingezet op het vergroten van de professionalisering van leerkrachten, docenten, culturele partners en penvoerders ten aanzien van cultuureducatie.

De regeling biedt ook ontwikkelingsruimte voor:

  • een doorlopende leerlijn voor cultuureducatie van primair naar voortgezet onderwijs;
  • integrale cultuureducatie in verbinding met andere vakken;
  • het verbinden van binnen- en buitenschools om daarmee de culturele omgeving dichter bij de leerling te brengen.
Zeeuwse Inspiratiedag Cultuuronderwijs Cultuurkwadraat

“We willen dat de creativiteit van de kinderen gestimuleerd wordt, doordat leerkrachten er zelf enthousiast voor zijn. Daarom investeren wij eerst in scholing van de leerkrachten: zij moeten het doen.”

Adriaan van Klinken, directeur Ds. Pieter van Dijkeschool - Bruinisse (2019)

Zeeland-brede CmK-aanpak

De uitgangspunten voor de te ontwikkelen Zeeuwse aanvraag voor CmK3 zijn:

  • een Zeeland-brede CmK;
  • een laagdrempelige instap;
  • en een duurzame aanpak.

Cultuurkwadraat en de regionale cultuurcentra KCE, KEW en CEZVL hebben de contouren van de aanvraag inmiddels geschetst. De belangrijkste doelgroep is wederom het primair onderwijs. Het hoofddoel is de kwaliteit van het cultuuronderwijs en de educatie voor scholen door cultuurprofessionals te versterken. Om dit te bereiken, wordt ingezet op het stimuleren van het ontstaan van duurzame en intensieve samenwerkingen tussen onderwijs en het culturele veld. Het gaat daarbij niet alleen om het verder voortbouwen op en ontwikkelen van bestaande CmK- contacten, maar ook het bereiken van nieuwe scholen die nog niet werken met CmK, zowel in het primair als in het voortgezet onderwijs.

Kansengelijkheid is voor Zeeland een belangrijk speerpunt. Dat betekent aandacht besteden aan leerlingen in achterstandsposities. Maar ook ondersteuning geven aan scholen die beperkingen ervaren voor deelname.

Voor professionalisering en kennisdeling ontwikkelen we – samen met HZ University of Applied Sciences – een Zeeuwse leergang cultuureducatie voor (vak)leerkrachten en cultuurprofessionals.

Bij het ontwikkelen van het Zeeuwse CmK-programma sluiten we aan bij het leergebied Kunst & Cultuur, zoals dit nu binnen curriculum.nu is ontwikkeld.

Ook zullen we onverminderd het belang van goede cultuureducatie en een duurzame integratie daarvan binnen het onderwijs benadrukken. We richten ons hierbij niet alleen op de (vak)leerkrachten, maar ook op de schooldirecties en -bestuurders.

Cultuuronderwijs

“Het is belangrijk dat iedereen al vroeg met cultuur in aanraking komt. Cultuur is ‘niet het sluitstuk op de basisschool, maar misschien wel de kern voor de ontwikkeling van jonge mensen’.

Kim Putters, directeur Sociaal en Cultureel Planbureau (in een interview met De Telegraaf, 2017)

Zeeuwse aanpak

In samenspraak met het onderwijs en het culturele veld gaan we in de verkenningsfase onderzoeken welke van de facultatieve speerpunten – doorlopende leerlijn, verbinding met andere vakken, verbinden van binnen- en buitenschools cultuuraanbod – in Zeeland worden meegenomen.

Voorwaarden voor de Zeeuwse aanpak:

  • onderwijs en culturele sector werken samen aan ontwikkeling en uitvoering (co-creatie);
  • scholen die al deelnemen aan CmK moeten de bestaande vorm van cultuureducatie kunnen voortzetten (versterken en verankeren: de kwaliteit van cultuureducatie op peil houden);
  • we streven naar een groter bereik. Het gaat in de nieuwe periode echter vooral om kwaliteit; niet alleen maar om kwantiteit (aantallen). Om zo veel mogelijk scholen te bereiken gaat het om kwaliteitsverbetering; niet om een kwaliteitseis te behalen;
  • goede communicatie naar alle 202 scholen voor primair onderwijs in Zeeland en inzetten op bewustwording van cultuur als vaste waarde van het onderwijs bij bestuur en leerkrachten;
  • scholen dragen financieel bij. Hiertoe worden meestal middelen uit de prestatiebox ingezet. De mate waarin wordt bijgedragen moet worden onderzocht bij de kennismakingsgesprekken van het ontwikkelteam bij de scholen;
  • de culturele omgeving wordt gestimuleerd tot meer vanuit het onderwijs gevraagd aanbod;
  • de ontwikkelprojecten Proeftuin Muziekeducatie en het project Reizen in de Tijd die in 2020 in Zeeland worden opgezet, nemen we integraal op in Cmk3 en de methodieken van de projecten zetten we in bij andere kunstdisciplines, zoals beeldende en literaire vorming.
     

CmK3 in co-creatie

Verkenningsfase

Het ontwikkelteam voert tot half september verschillende verkennende gesprekken met:

  • onderwijs;
  • CPOZ;
  • kinderopvang;
  • gemeenten;
  • pabo, mbo en kunstvakopleidingen;
  • culturele veld.

Schrijven en indienen

Van 15 september tot 1 november schrijft het ontwikkelteam op basis van de input uit de gesprekken de aanvraag, bestaande uit een plan van aanpak, concrete prestatieafspraken en een begroting. De aanvraag moet uiterlijk 2 november worden ingediend bij het Fonds voor Cultuurparticipatie en uiterlijk 1 februari 2021 staat de reactie van het fonds en de start van CmK3 in Zeeland gepland.

Contactgegevens ontwikkelteam

Wil je meer informatie of in gesprek met ons? Neem dan contact op met de intermediair bij jou uit de regio. 

Oosterschelderegio
Organisatie: KCE Oosterschelderegio
Contactpersoon: Robert Vroegindeweij
Contactgegevens: r.vroegindeweij@muziekschoolzeeland.nl  
Zeeuws-Vlaanderen
Organisatie: Cultuureducatie Zeeuws-Vlaanderen & Toonbeeld
Contactpersoon: Nynke van der Ploeg
Contactgegevens: n.vanderploeg@toonbeeld.nl
Walcheren
Organisatie: KEW
Contactpersoon: Tessa Sonnemans
Contactgegevens: tss@kewalcheren.nl

Aanmeldformulier

Deelnemen aan Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024?

Heb je interesse om deel te nemen aan Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024? Meld je dan alvast aan via onderstaand formulier. We nemen dan contact met je op om je uitgebreid te informeren over de mogelijkheden die Cultuureducatie met Kwaliteit in Zeeland voor jou biedt. Je kunt als individuele school, scholenkoepel, culturele instelling of cultuurprofessional deelnemen. De adviseurs van de regionale cultuureducatiecentra begeleiden en informeren je graag!